﷽
دومین نشست از سلسله نشست‌های پرسمان اندیشه در نهج‌البلاغه به همت انجمن علمی مطالعات نهج البلاغه ایران با موضوع “مهدویت در نهج‌البلاغه” و سخنرانی دکتر مجید فروزان مهر، مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۲۰ به صورت مجازی برگزار گردید.
آنچه در ادامه می‌آید، گزارشی است از سخنرانی دکتر مجید فروزان مهر در این نشست:
مهدویت در نهج البلاغه
۱- تبیین قرآنی مهدویت براساس احادیث اهل بیت -علیهم السلام-
۲- آمار مهدویت در نهج البلاغه
۳- متن‌پژوهی مهدویت در نهج البلاغه
مهدویت شامل، هر آنچه مربوط به امام مهدی -عجل الله تعالی فرجه الشریف- می‌شود: مانند قبل و بعد تولد و زمان ظهور حکومت، پساحکومتی و…
هرچیزی که مربوط به اصلاح، ارتقاء و رشد عالم و بشریت می شودکه در قرآن و احادیث دیده می شود.
۱- تبیین قرآنی مهدویت براساس احادیث اهل بیت -علیهم السلام-:
مهدویت از طریق قرآن تبیین می‌شود؛ برای جلوگیری از انحراف باید براساس روایات اهل بیت -علیهم السلام- قدم برداریم. بخشی از این احادیث در کلام امیرالمؤمنین -علیه السلام- نقش بسته است و این گنجینه گرانقدر به ما رسیده است.
مسیر راهبردی برای شناخت آیات مهدوی: آیه محور، رویکرد محور است.
آیه محور در مهدویت:
تطور کمیت آیات ناظر بر مهدویت: الغیبۀ نعمانی(۵)، منتخب الانوار(۱۴)، بحارالانوار(۶۶)، المحجۀ(۱۲۰)، قاطع البیان(۲۰۲)، معجم الاحادیث الامام المهدی -عج-(۲۶۶)، الامام مهدی فی قرآن و السنۀ (۳۰۰)، معجم مهدویت دراحادیث شیعه و اهل سنت (۶۰۰)
رویکرد محور در مهدویت:
رویکرد قرآنی، باعنوانهای: رویکرد احقاق حق (انفال ۷و۸، یونس۸۲، شوری۲۴) رویکردظهور (توبه ۳۳و۴۸، فتح۲۸،صف۹) رویکرد وعده های الهی (نور۵۵- قصص ۵و۶) رویکرد غیبت (ملک۳۰، بقره۳)
رویکرد اصلاح امور(انبیاء۱۰۵)
۲- آمار مهدویت در نهج البلاغه:
احادیث مهدوی درکلام امیرالمؤمنین -علیه السلام- (۱۵۷حدیث)، در نهج البلاغه (۱۵حدیث)
برخی عناوین مهدویت درنهج البلاغه:
عناوینی که امیرالمؤمنین -علیه السلام- به مهدویت اشاره دارند:
دوران غیبت (خطبه۱۸۲)، آخرالزمان (خطبه ۱۳۸)، یاوران امام مهدی -عج- (غریب الحدیث ۱)، مدیریت صالحان (خطبه ۱۵۰)، امامت و وراثت مستضعفان (حکمت ۲۰۹)، هدایت محوری (خطبه ۱۳۸)، لباس حکمت (خطبه ۱۸۲)،ظهور و دوران بعد از آن(خطبه۱۰۰)
۳-متن پژوهی مهدویت در نهج البلاغه
با بررسی خطبه ۱۵۰ این مؤلفه‌ها را می‌توان برداشت کرد:
عدم یأس، استقامت و صبر در دوران غیبت، زمینه‌سازی و تمهید برای ظهور، یاوری امام در زمان ظهور، رفتار بر اساس حکمت و هدایت در دوران امام مهدی -علیه السلام-، بر اساس تحقیقات مختلفی که در کلام امیرالمؤمنین -علیه السلام- در این سده انجام شده و با متن‌پژوهی متوجه می‌شویم که امام علی -علیه السلام- چه چیزی از شناخت مهدویت مدنظرش بوده و چه راهکارهایی بیان نموده‌اند؟ نتیجه اینکه با اصلاح‌گری درفرد، خانه، خانواده و جامعه زمینه برای ظهور امام مهدی -عجل الله تعالی فرجه الشریف- را فراهم کنیم. مثلاً در خطبه ۱۵۰ حضرت می‌فرمایند: کسانی مانند ابرهای پاییزی دور حضرت مهدی -عجل الله تعالی فرجه الشریف- جمع می‌شوند، آنقدر ظلم و جور زیاد می‌شود که کسی جرأت الله گفتن ندارد در همین فضا قوم صالحی را می‌آورد که با کمک امامشان زمین را پر از صلح می‌کنند. امام مهدی -عجل الله تعالی فرجه الشریف- مانند صالحان گذشته، صالحانه رفتار می‌کند، اسیران را آزاد می‌کنند، زمین ذخائر خودش را به ائمه اطهار -علیه السلام- باز می‌گرداند. آن چیزهایی که از سنت مرده است زنده می‌کند، امام در رأس هستند و در انتخاب بشریت را هدایت می‌کنند.
به امید آن روز
